Chú thích

1. Thiếp

   Từ Hán Việt chỉ người vợ lẽ, hoặc cách người phụ nữ ngày xưa dùng để tự xưng một cách nhún nhường.

2. Nớ

   Kia, đó (phương ngữ Trung Bộ).

3. Ni

   Này, nay (phương ngữ miền Trung).

4. Thiệt

   Thật (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Chữ này được đọc trại ra như vậy do kị húy bà vương phi Lê Thị Hoa (được vua Gia Long đặt tên là Thật).

5. Tang chế

   Phép tắc để tang. Theo phong tục, khi một người qua đời thì những người thân phải để tang để tưởng nhớ, tùy theo quan hệ xa gần mà thời hạn để tang khác nhau.

6. Âm hao

   Tin tức. Như âm háo 音耗  tăm hơi. Ta quen đọc là âm hao (từ điển Thiều Chửu).

   Cố hương đệ muội âm hao tuyệt,
   Bất kiến bình an nhất chỉ thư.
   Dịch thơ:
   Xa cách các em tin tức bặt
   Bình yên mấy chữ thấy đâu mà.
   (Sơn cư mạn hứng - Nguyễn Du, người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

7. Tường

   Rõ ràng, hiểu rõ, nói đủ mọi sự không thiếu tí gì. Như tường thuật 詳述  kể rõ sự việc, tường tận 詳盡  rõ hết sự việc (Thiều Chửu).

8. Buồn như trấu cắn

   Chỉ cảm giác ngứa ngáy, nhột nhạt khi tiếp xúc với trấu (bị trấu cắn). Từ buồn hiện nay thường bị hiểu nhầm thành "buồn bã."

9. Chựa

   Chữa (cách phát âm của người Huế).

10. Lọ

    Nhọ.

11. Sào

    Gậy dài, thường bằng thân tre. Nhân dân ta thường dùng sào để hái trái cây trên cao hoặc đẩy thuyền đi ở vùng nước cạn.

    

    Cắm sào

12. Đà

    Đã (từ cổ, phương ngữ).

13. Rày

    Nay, bây giờ (phương ngữ).

14. Lục

    Sáu.

15. Quảng Đức

    Tên dân gian là Lò Gốm, một làng chuyên làm đồ gốm, thuộc xã An Thạch, huyện Tuy An, cách thành phố Tuy Hòa khoảng 30km về hướng bắc. Làng nằm ở ngã ba sông Ngân Sơn và sông Cái, phía bắc giáp sông Cái, phía nam giáp đầm Ô Loan. Ở đó có bến đò Lò Gốm và có cầu bắc qua sông Ngân Sơn gọi là cầu Lò Gốm.

16. Trã

    Cái nồi đất.

17. Bình Định

    Tên một tỉnh thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ. Đây là mảnh đất có bề dày lịch sử với nền văn hoá Sa Huỳnh, từng là cố đô của vương quốc Chămpa, đồng thời là quê hương của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ. Bình Định cũng là nơi có nghệ thuật tuồng rất phát triển, gắn liền với tên tuổi của Đào Duy Từ. Những món đặc sản của vùng đất này gồm có rượu Bàu Đá, bánh tráng nước dừa, bánh ít lá gai...

    

    Bình Định

18. Có bản chép: Gởi.

19. Trầu

    Còn gọi là trầu không, một loại dây leo dùng làm gia vị hoặc làm thuốc. Lá trầu được nhai cùng với vôi tôi hay vôi sống và quả cau, tạo nên một miếng trầu. Ở nước ta có hai loại trầu chính là trầu mỡ và trầu quế. Lá trầu mỡ to bản, dễ trồng. Trầu quế có vị cay, lá nhỏ được ưa chuộng hơn trong tục ăn trầu.

    Người xưa có phong tục mời ăn trầu khi gặp nhau. Trầu cau tượng trưng cho tình yêu đôi lứa, vợ chồng, nên là một lễ vật không thể thiếu trong các dịp cưới hỏi.

    

    Lá trầu không

    

    Một miếng trầu

    Nghe nghệ sĩ nhân dân Thu Hiền hát bài Hoa cau vườn trầu.

20. Chèo bẻo

    Một loài chim thuộc họ chim cắt, có bộ lông màu đen nhánh, cũng có con điểm vài chiếc lông trắng ở dưới đuôi và hai cánh. Chim chèo bẻo là loài chim rất hung dữ, nhất là khi tranh mồi hoặc bảo vệ tổ và chim non.

    

    Chèo bẻo

21. Măng vòi

    Măng mọc ra từ nhánh tre (thay vì từ gốc), có thể dùng làm thức ăn như măng chua.

    

    Măng vòi

22. Tra

    Già (phương ngữ Bắc Trung Bộ). Kẻ tra nghĩa là người già.

23. Võng đào

    Võng bằng vải màu đỏ tươi, dành cho người có chức tước, địa vị.

24. Của làm ăn no, của cho ăn thêm

    Chỉ có của cải tự mình làm ra mới ăn tiêu được thỏa thuê.

25. Sang trượng

    Sang trọng (phương ngữ một số vùng Nam Bộ).

26. Mạ

    Mẹ (phương ngữ Bắc Trung Bộ).