Chú thích

1. Bước trờ

   Bước bất thình lình, vô ý.

2. Thư lại

   Viên chức trông coi việc giấy tờ ở công đường thời phong kiến, thực dân. Ở Trung và Nam Bộ, từ này cũng được phát âm thành thơ lại.

3. Dễ ngươi

   Khinh nhờn, không xem ra gì.

4. Tú Sơn

   Một địa danh nay thuộc xã Đức Lân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi, trước là khu đồng rộng.

5. Chu Me

   Một làng thuộc huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi, trước đây có một cánh đồng rộng và phì nhiêu.

6. Công tử

   Con trai của chư hầu hoặc những nhà quan lại, quyền quý ngày xưa. Hiểu theo nghĩa rộng, từ này cũng chỉ những người ăn chơi.

7. Kim hoàn

   Nghĩa gốc là vòng (hoàn) vàng (kim), nghĩa rộng là các đồ trang sức bằng vàng bạc nói chung.

8. Bài ca dao này nhắc đến nghề kim hoàn truyền thống của làng Định Công, thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội ngày nay.

9. Bạn vàng

   Bạn thân, bạn quý. Thường dùng để chỉ người yêu.

10. Thiên kim

    Ngàn vàng (từ Hán Việt).

11. Châu chấu

    Loại côn trùng nhỏ, chuyên ăn lá, có cánh màng, hai chân sau rất khỏe dùng để búng.

    

    Châu chấu

12. Châu

    Nước mắt. Người xưa ví nước mắt như giọt châu (ngọc).

    Giọt châu lã chã khôn cầm
    Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt Tương
    (Truyện Kiều)

13. Bông

    Hoa tai (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Thường đi chung với "đôi" thành "đôi bông."

14. Tầm

    Tìm (từ Hán Việt)

15. Phụ mẫu

    Cha mẹ (từ Hán Việt).

16. Phu thê

    Vợ chồng (từ Hán Việt).

    Có âm dương, có vợ chồng,
    Dẫu từ thiên địa cũng vòng phu thê.
    (Cung oán ngâm khúc)

17. Ngãi

    Nghĩa, tình nghĩa (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

18. Thờ vọng

    Thờ cúng (ông bà, cha mẹ...) khi sống xa nhà, xa quê.

19. Độ

    Lần, dịp.

20. Và

    Vài.

21. Con so

    Con đầu lòng.

22. Con rạ

    Con từ đứa thứ hai trở đi, phân biệt với con so.

23. Sống đời

    Sống hoài, sống mãi.

24. Lộ

    Đường cái, đường đi lại (từ Hán Việt).

25. Mương

    Đường nước do con người đào để dẫn nước.

    

    Mương nước giúp tưới tiêu ruộng lúa