Chú thích

1. Ấm oái

   (Từ mô phỏng) tiếng kêu khi chòng ghẹo nhau.

2. Giòi trong xương giòi ra

   Bà con trong nhà hại nhau.

3. Một xương một thịt

   Anh chị em cùng một cha mẹ mà ra.

4. Khoai mài

   Một loại dây leo cho củ (gọi là củ mài, củ chụp hoặc củ hoài sơn). Củ mài ăn được và còn có tác dụng chữa bệnh.

   

   Củ mài

5. Ả em du

   Chị em dâu (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

6. Tru

   Trâu (phương ngữ một số vùng Bắc Trung Bộ).

7. Bịn

   Lỗ được trổ ở đầu cây gỗ để buộc dây vào kéo gỗ từ nơi khai thác về bến bãi. Dây dùng để buộc vào bịn gọi là chạc bịn.

8. Ả em du như tru một bịn

   Chị em dâu trong gia đình (nên) đoàn kết, chung lưng đấu cật xây dựng gia đình như những con trâu cùng chung một chạc bịn để kéo gỗ.

9. Bù

   Bầu (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

10. Nác đấy

    Nước đái (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

11. Bẩy nhau ả em du, lu bù là anh em rể

    Chị em dâu thường hay kích bác, hạ bệ nhau. Anh em rể gặp nhau thường bù khú vui vẻ.

12. Quạnh

    Quạnh quẽ, vắng vẻ.

13. Dấu

    Yêu (từ cũ).

14. Dấu hoa vun cây

    Yêu thích hoa, cành thì nhớ vun gốc, chăm cây; nghĩa bóng nhắc con cháu phải nhớ nguồn cội.

15. Nuôi con không phép kể tiền cơm

    Nuôi con là bổn phận tự nhiên của cha mẹ.

16. Của mòn, con lớn

    Nuôi con phải tốn công tốn của.

17. Hóa

    Góa (từ cũ).

18. Xuồng

    Thuyền nhỏ không có mái che (phương ngữ Nam Bộ).

    

    Xuồng ba lá

19. Bồ

    Đồ cỡ lớn đựng thóc lúa, thường đan bằng tre.

    

    Bồ và cối xay thóc

20. Tảo tần

    Cũng như tần tảo, chỉ người phụ nữ khéo thu vén công việc trong nhà. Tần 苹 là bèo, tảo 藻 là rong, hai thứ rau cỏ mọc dưới nước, người Trung Hoa cổ dùng vào việc cúng tế. Thơ "Thái tần" trong Kinh Thi ca ngợi người vợ biết chu toàn việc cúng tế tổ tiên, viết: "Vu dĩ thái tần, nam giản chi tân. Vu dĩ thái tảo, vu bỉ hành lạo" (Hái bèo ở đâu, bên bờ khe nam. Hái rong ở đâu, bên lạch nước kia). "Tảo tần" còn chỉ sự vất vả cực khổ.

21. Chồng nguồn: Chồng là người miền cao, vùng núi.

22. Luống

    Uổng phí, để mất (từ cổ).

    Tôi viết chiều nay, chiều tưởng vọng
    Làm thơ mình lại tặng riêng mình
    Sông trôi luống gợi dòng vô hạn
    Biền biệt ngày xanh xa ngày xanh
    (Trắc ẩn - Quang Dũng)

23. Chính chuyên

    Tiết hạnh, chung thủy với chồng (từ Hán Việt).

24. Ngồng

    Thân non của một số cây như cải, thuốc lá... mọc cao lên và ra hoa. "Ngồng" cũng có nghĩa là trổ hoa ở các loại cây này.

    

    Ngồng cải

25. Thời

    Thì. Xưa vì kị húy vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Thì) nên chữ này được đọc chạnh đi thành "thời."