Chú thích

1. Bông

   Hoa tai (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Thường đi chung với "đôi" thành "đôi bông."

2. Ba thu

   Ba mùa thu, tức là ba năm. Lấy ý từ bài Thái cát (Hái rau) trong Kinh Thi, trong có đoạn:

   Bỉ thái tiêu hề.
   Nhất nhật bất kiến,
   Như tam thu hề

   Dịch:
   Cỏ tiêu đi hái kìa ai,
   Xa nhau chẳng gặp một ngày đợi trông.
   Bằng ba mùa đã chất chồng.

   "Một ngày không gặp xem bằng ba thu" thường dùng để chỉ sự nhớ nhung khi xa cách của hai người yêu nhau.

3. Hung

   Dữ, quá (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

4. Lung

   Nhiều, hăng. Nghĩ lung: nghĩ nhiều, gió lung: gió nhiều.

5. Nhất Xe sát vạn

   Một con Xe có thể giết được vạn binh mã. Chỉ sức mạnh của quân Xe trong cờ tướng.

6. Hồ lô

   Nghĩ gốc là quả bầu nậm (từ chữ Hán 葫蘆 hồ lô), loại bầu có eo quả co thắt lại. Vì ngày xưa vỏ bầu khô dùng để đựng rượu nên hồ lô còn có nghĩa là bầu rượu. Trong phong thủy và văn hóa Trung Hoa, hồ lô tượng trưng cho điềm lành.

   

   Hồ lô

7. Chửa

   Chưa (từ cổ, phương ngữ).

8. Lầm

   Bùn; bị bùn cát vấy bẩn .

   Một sân lầm cát đã đầy,
   Gương lờ nước thủy mai gầy vóc sương.
   (Truyện Kiều - Nguyễn Du)

9. Rế

   Vật dụng làm bếp, thường đan bằng tre nứa, hình tròn, để đỡ nồi chảo cho khỏi bỏng và dơ tay.

   

   Đan rế

10. Rày

    Nay, bây giờ (phương ngữ).

11. Để chế

    Để tang. Theo phong tục, khi một người qua đời thì những người thân phải để tang để tưởng nhớ, tùy theo quan hệ xa gần mà thời hạn để tang khác nhau.

12. Khi hát bài chòi, bài này được dùng để báo con Lục Rế.

13. Nghĩa binh

    Binh lính tình nguyện sung vào quân ngũ để chiến đấu cho nghĩa lớn (đánh kẻ tàn bạo, chống quân xâm lược...)

14. Ông Tịt bà Tịt

    Hình tượng dân gian của bệnh nổi mề đay (cũng gọi là bệnh tịt). Theo tín ngưỡng, trẻ con mắc bệnh tịt là vì bị một giống "ma tịt" đốt phải.

15. Trầu lá lốt

    Lá lốt được têm thành miếng như miếng trầu.

16. Theo tín ngưỡng dân gian, để chữa bệnh nổi mề đay (bệnh tịt) ở trẻ con, người ta sửa soạn một lễ cúng gồm cứt trâu và lá lốt (được têm như trầu), mang đặt vào một chỗ cây cỏ rậm rạp có nhiều muỗi rồi thắp nhang cúng, vừa cúng vừa khấn vái bài này.

17. Có bản chép: "Ăn cháo quảy đái dầm" hoặc "Ăn dưa hấu ỉa đùn" v.v.