Chú thích

1. Đỏ

   Con gái (phương ngữ Bắc Bộ).

2. Bấy

   Cua mới lột xác, vỏ còn mềm (phương ngữ Bắc và Bắc Trung Bộ).

3. Xương sông

   Loài cây có thân thẳng đứng, cao khoảng một mét hoặc hơn. Lá thuôn dài, mép có răng cưa, có mùi hơi hăng của dầu. Lá xương sông là một loại rau gia vị phổ biến, và cũng là vị thuốc chữa bệnh đường hô hấp, cảm cúm...

   

   Lá xương sông

4. Lá lốt

   Một loại cây cho lá có mùi thơm đặc trưng, thường được dùng làm gia vị hoặc làm thuốc. Trong số các món ăn có lá lốt, đặc sắc nhất phải kể đến bò nướng lá lốt. Ở một số địa phương Nam Bộ, loại cây này cũng được gọi là lá lốp.

   

   Lá lốt

5. Chiềng

   Trình, trình bày (từ cổ).

6. Xáo xác

   Xào xạc, lao xao.

7. Ăn de

   Ăn nhín, ăn dè.

8. Gió nồm

   Loại gió mát và ẩm ướt thổi từ phía đông nam tới, thường vào mùa hạ.

9. Biểu

   Bảo (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

10. Chùa Tiên

    Một ngôi chùa cổ, thờ Mẫu, nằm trên núi Đụn, thôn Đồi Ngang, xã Thanh Lưu huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Lễ hội chùa diễn ra từ mùng 1 đến 3 tháng Ba âm lịch.

11. Sợ bát cơm đầy không sợ thầy lớn tiếng

    Người làm công, giúp việc thường vì miếng cơm manh áo mà chịu nhẫn nhịn chứ không phải vì sợ oai chủ.

12. Đờn

    Đàn (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

13. Thất ngôn

    Lỡ lời (từ Hán Việt).

14. Bạn

    Người bạn gái, thường được dùng để chỉ người mình yêu (phương ngữ Nam Bộ).

15. Có bản chép: Nói năng lưu loát dịu dàng.

16. Có bản chép: cửa sau.

17. Trúc

    Một loại cây giống tre, mọc thành bụi, lá nhỏ và thưa hơn lá tre. Do trúc có dáng đẹp nên được trồng làm cây cảnh. Trong văn chương ngày xưa, trúc thường được dùng tượng trưng cho hình ảnh người quân tử, hoặc người con gái.

    

    Tranh thủy mặc vẽ trúc

18. Thông

    Tên loài cây thân gỗ, thẳng và cao, thường xanh (lá hầu như xanh quanh năm), nhựa thơm, quả nón, thường mọc trong các rừng rậm nhiệt đới khắp nước ta. Trong quan niệm Nho giáo, thông cũng tượng trưng cho người quân tử.

    

    Đồi thông Đà Lạt

19. Phu phụ

    Vợ chồng (từ Hán Việt: phu là chồng, phụ là vợ).

20. Có bản chép: Đói nghèo.

21. Sàng

    Đồ đan bằng tre, hình tròn, lòng nông, có lỗ nhỏ và thưa, thường dùng để làm cho gạo sạch thóc, trấu và tấm. Hành động dùng cái sàng mà lắc cho vật vụn rơi xuống, vật to còn lại cũng gọi là sàng.

    

    Sàng gạo

22. Chi

    Gì (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

23. Do Ngãi

    Tên một ngôi làng, nay thuộc xã Do Ngãi, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

24. Khố

    Một trong những loại trang phục cổ xưa nhất của nhân loại, gồm một tấm vải dài, khổ hẹp dùng để để bọc và che vùng hạ bộ bằng cách quấn tựa vào vòng thắt lưng. Trước đây nhiều vùng sử dụng, hiện tại khố vẫn còn được sử dụng hạn chế như ở vùng cao, vùng xa nơi còn lạc hậu, ngoài ra một số nước giữ gìn nó như bản sắc văn hóa khi có hội hè. Đóng khố đuôi lươn là kiểu mặc khố có thừa một đoạn buôn thõng ở phía sau cho tới khoeo chân, như cái đuôi con lươn, còn không có thì gọi là khố cộc.

    

    Đóng khố

25. Dây chão

    Dây thừng loại to, rất bền chắc.

26. Giậm

    Đồ đan bằng tre, miệng rộng hình bán cầu, có cán cầm, dùng để đánh bắt tôm cá. Việc đánh bắt tôm cá bằng giậm gọi là đánh giậm.

    

    Đánh giậm

27. Thanh tân

    Tươi trẻ, trong sáng (thường dùng để nói về người phụ nữ).

28. Có bản chép:
    Còn em là út thanh tân
    Có nghe em kể, lại gần mà nghe

29. Từ mẫu

    Mẹ hiền (từ Hán Việt).