Tìm kiếm "Khương Đình"

Chú thích

  1. Trăng
    Chỉ tháng, thu: chỉ năm. Cách nói của người xưa.
  2. Vuông tròn
    Toàn vẹn, tốt đẹp về mọi mặt.
  3. Thiếp
    Từ Hán Việt chỉ người vợ lẽ, hoặc cách người phụ nữ ngày xưa dùng để tự xưng một cách nhún nhường.
  4. Thê
    Vợ (từ Hán Việt).
  5. Ngãi
    Nghĩa, tình nghĩa (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  6. Tía
    Cha, bố (phương ngữ Nam Bộ). Từ này có gốc từ cách phát âm của người Triều Châu khi đọc chữ gia (cha).
  7. Rạch
    Sông nhỏ chảy ra sông lớn.
  8. Ghềnh
    Cũng gọi là gành, chỗ lòng sông hoặc biển có đá lởm chởm nằm chắn ngang làm nước dồn lại, chảy xiết. Ở nước ta có nhiều địa danh có chữ Gành hoặc Ghềnh như Gành Son, Gành Hào, Gành Cả, Gành Ráng...

    Thắng cảnh gành Đá Dĩa, Phú Yên

    Thắng cảnh gành Đá Dĩa, Phú Yên

  9. Phận hẩm duyên ôi
    Số phận hẩm hiu, tình duyên lỡ dở.

    Trách mình phận hẩm lại duyên ôi
    Đỗ suốt hai trường hỏng một tôi
    Tế đổ làm Cao mà chó thế
    Kiện trông ra Tiệp hỡi trời ôi!
    (Hỏng Thi Khoa Quý Mão - Tú Xương)

  10. Lung
    Nhiều, hăng. Nghĩ lung: nghĩ nhiều, gió lung: gió nhiều.
  11. Khoai lang
    Một loại cây nông nghiệp với rễ củ lớn, chứa nhiều tinh bột, có vị ngọt, gọi là củ khoai lang. Nhân dân ta trồng và sử dụng khoai lang làm lương thực, tận dụng cả phần củ (rễ), thân, và lá.

    Thu hoạch khoai lang

    Thu hoạch khoai lang

  12. Sùng
    Bị sâu, bị thối. Sùng cũng có nghĩa là sâu.
  13. Đàng
    Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  14. Rầu
    Buồn (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  15. Mẫu thân
    Mẹ (từ Hán Việt).
  16. Đệ
    Em trai (từ Hán Việt).
  17. Huynh
    Anh trai (từ Hán Việt).
  18. Sinh dục
    Đẻ ra và nuôi lớn (từ Hán Việt).
  19. Tạo hóa
    Đấng tạo ra vạn vật theo quan niệm của người xưa.
  20. Dưỡng nhi
    Nuôi nấng con cái (chữ Hán).
  21. Đại lão
    Tuổi già, người già (chữ Hán).
  22. Vóc
    Thân hình, thân thể con người.
  23. Cù lao
    Xem Chín chữ cù lao.
  24. Dưỡng dục
    Nuôi nấng (từ chữ Hán 養育).
  25. Sún
    Trẻ chưa có răng, cha mẹ thường nhai thức ăn cho mềm rồi mớm vào mồm trẻ. Cũng nói: chim mẹ sún mồi cho con.
  26. Chừng ni
    Chừng này (phương ngữ miền Trung).
  27. Phụ mẫu
    Cha mẹ (từ Hán Việt).
  28. Thác
    Chết, mất, qua đời (từ Hán Việt).
  29. Phượng hoàng
    Một loài chim trong thần thoại Trung Quốc và các nước chịu ảnh hưởng. Trước đây, con trống được gọi là Phượng (hay phụng) còn con mái được gọi là Hoàng, nhưng ngày nay thì sự phân biệt đực, cái đã gần như không còn, và phượng hoàng được xem là giống cái, trong khi rồng được xem là giống đực. Phượng hoàng là vua của các loài chim, tượng trưng cho sự thanh cao.

    Một hình vẽ chim phượng hoàng

    Một hình vẽ chim phượng hoàng

  30. Rồng
    Một loài linh vật trong văn hóa Trung Hoa và các nước chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa. Rồng được coi là đứng đầu tứ linh, biểu tượng cho sức mạnh phi thường. Dưới thời phong kiến, rồng còn là biểu tượng của vua chúa. Hình ảnh rồng được gặp ở hầu hết các công trình có ý nghĩa về tâm linh như đình chùa, miếu mạo. Dân tộc ta tự xem mình là con Rồng cháu Tiên, và hình ảnh rồng trong văn hóa Việt Nam cũng khác so với Trung Hoa.

    Rồng thời Lý

    Rồng thời Lý

  31. Đặng
    Được, để, nhằm (từ cũ, phương ngữ).
  32. Mảng
    Mải, mê mải (từ cũ).
  33. Cai
    Từ gọi tắt của cai vệ, chức danh chỉ huy một tốp lính dưới thời thực dân Pháp.

    Lính lệ

    Lính lệ

  34. Cau
    Loại cây nhiều đốt, thân nhỏ và cao vút, có quả dùng để ăn với trầu.

    Cây cau

    Cây cau

    Quả cau và lá trầu

    Quả cau và lá trầu

  35. Dừa
    Loài cây lớn có thân hình trụ thẳng đứng, có thể cao 15 - 20m. Lá dài có khi tới 5m, có một gân chính to. Cây có hoa và quả quanh năm. Dừa được trồng nhiều ở các nước nhiệt đới vùng Thái Bình Dương. Ở nước ta, dừa có nhiều ở Bến Tre và Bình Định.
    Tất cả các phần của quả dừa và cây dừa đều có thể sử dụng được. Phần cùi (cơm) dừa ăn được ở dạng tươi hay sấy khô. Nước dừa dùng làm nước giải khát hoặc chế biến thực phẩm. Sọ dừa làm hàng mỹ nghệ. Thân dừa làm thìa, đũa, v.v...

    Cây dừa

    Cây dừa

    Quả dừa

    Quả dừa

  36. Om
    To tiếng, ồn ào, gây cảm giác khó chịu.
  37. Từng
    Tầng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  38. Nghì
    Cách phát âm xưa của từ Hán Việt nghĩa. Ví dụ: nhất tự lục nghì (một chữ có sáu nghĩa), lỗi đạo vô nghì (ăn ở không có đạo lý tình nghĩa).
  39. Tề gia
    Trông nom, chăm sóc việc gia đình.
  40. Tao nôi
    Sợi dây treo nôi để đưa. Tao (tau) có nghĩa là tua, giải, dây.
  41. Mô
    Đâu, nào (phương ngữ Trung Bộ).