Ca dao – Dân ca

Chú thích

  1. Tận cổ chí kim
    Từ xưa đến nay.
  2. Khôn
    Khó mà, không thể.
  3. Phu
    Chồng (từ Hán Việt).
  4. Thê
    Vợ (từ Hán Việt).
  5. Lòn
    Luồn, lách (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  6. Thõng
    Như cái chĩnh, miệng hẹp, kích cỡ không lớn lắm.
  7. Có bản chép: béo ngời.
  8. Có bản chép: nằm.
  9. Hằng
    Luôn luôn.
  10. Theo tục xưa, nam nữ ăn trầu với nhau tức là đã thề ước.
  11. Bòng
    Một loại quả rất giống bưởi. Ở một số tỉnh miền Trung, người ta không phân biệt bưởi và bòng. Trong ca dao hay có sự chơi chữ giữa chữ "bòng" trong "đèo bòng" và quả bòng.
  12. Chum
    Đồ đựng bằng sành, bụng tròn, thường dùng để chứa mắm, nước hoặc gạo.

    Chum

    Chum

  13. Phải
    Gặp phải, đụng phải (những việc xấu, xui xẻo).
  14. Nâu
    Cũng gọi là bồ nâu, một loại cây mọc hoang ở vùng núi, có củ hình tròn, vỏ sần sùi, màu xám nâu, thịt đỏ hay hơi trắng, rất chát. Củ nâu có thể dùng để nhuộm (gọi là nhuộm nâu), luộc ăn, hoặc làm vị thuốc.

    Củ nâu

    Củ nâu

  15. Tháp Bút
    Tên một tòa tháp ở Hồ Gươm (Hà Nội). Tháp được xây dựng từ thời vua Tự Đức, làm bằng đá, cao năm tầng, đỉnh có hình một chiếc bút lông chỉ lên trời.

    Tháp Bút. Ba chữ Hán từ trên xuống là 寫青天 (Tả Thanh Thiên), nghĩa là "viết lên trời xanh."

    Tháp Bút. Ba chữ Hán từ trên xuống là Tả Thanh Thiên, nghĩa là "viết lên trời xanh."

  16. Ngón tay tháp Bút là ngón tay thuôn nhỏ, được coi là đẹp.
  17. Chữ điền
    Chữ 田 (ruộng). Mặt chữ điền tức là mặt cương nghị (nam) hoặc phúc hậu (nữ).
  18. Bồ
    Đồ cỡ lớn đựng thóc lúa, thường đan bằng tre.

    Bồ và cối xay thóc

    Bồ và cối xay thóc

  19. Có bản chép: Mẹ cha.