Chú thích

1. Hàng sông

   Còn gọi là hàng lườn, khoảng cách giữa các hàng lúa tính theo chiều đi giật lùi của người cấy.

2. Vạy

   Cong queo, không ngay thẳng. Từ chữ này mà có các từ tà vạy, thói vạy, đạo vạy...

3. Sứ

   Một chức quan cai trị người Pháp đứng đầu trong một tỉnh dưới thời Pháp thuộc.

4. Phân thơ

   Bức thư phân chia gia tài, ruộng đất, của sính lễ cho con, cháu.

5. Đoan ngôn

   Lời cam đoan.

6. Rứa

   Thế, vậy (phương ngữ Trung Bộ).

7. Bài này có ý nói về bộ phận sinh dục của phụ nữ.

8. Qua

   Từ người lớn dùng để tự xưng một cách thân mật với người nhỏ, hoặc cách tự xưng có đôi chút tính chất khách quan, nhưng thân tình (Từ điển từ ngữ Nam Bộ - Huỳnh Công Tín).

9. Tơ mành

   Dây tơ mỏng, chỉ tình yêu vương vấn của đôi trai gái (xem thêm chú thích Ông Tơ Nguyệt). Khi dệt lụa, tơ mành là sợi ngang, mỏng manh hơn sợi dọc.

   Cho hay là thói hữu tình
   Đố ai dứt mối tơ mành cho xong
   (Truyện Kiều)

10. Ba đào

    Sóng gió, chỉ sự nguy hiểm, bất trắc (từ Hán Việt).

11. Có người hiểu câu thành ngữ này với ý chê trách (làm việc thì vụng về, chỉ giỏi chống chế, biện bạch), nhưng theo Lê Giang trong 1575 thành ngữ tục ngữ cần bàn thêm: Khi dùng chèo mà chèo cho thuyền đi tới thì dở và vụng về làm thuyền không đi được như ý, nhưng khi thuyền bị đâm ngang sắp húc vào bờ mà mắc kẹt thì lại biết khéo léo dùng cây sào chống cho thuyền quay mũi trở ra. Ý câu thành ngữ: Làm công việc bình thường thì không hay nhưng lại giỏi chỉ huy, dẫn dắt.

12. Ví dầu

    Nếu mà, nhược bằng (từ cổ). Cũng nói là ví dù.

13. Đàng

    Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

14. Khoai hà

    Khoai bị bệnh đốm đen, khi luộc không mềm, vị đắng không ăn được, còn gọi là khoai rím.

15. Sùng

    Bị sâu, bị thối. Sùng cũng có nghĩa là sâu.

16. Đầu chày đít thớt

    Chỉ những người địa vị thấp kém, khổ cực, chịu nhiều chèn ép.

17. Cải ngồng

    Một loại cải ăn rất ngọt, được chế biến thành nhiều món ngon.

    

    Cải ngồng luộc

18. Mãng cầu

    Miền Bắc gọi là na, một loại cây ăn quả cho quả tròn có nhiều múi (thực ra, mỗi múi là một quả) khi chín có vị ngọt, mùi rất thơm. Lá, hạt và rễ mãng cầu cũng là những vị thuốc dân gian.

    

    Trái mãng cầu

19. Quýt

    Một loại cây thân gỗ. Quả hình cầu hơi dẹt, màu xanh, vàng da cam hay đỏ, vỏ mỏng, nhẵn hay hơi sần sùi, không dính với múi nên dễ bóc; cơm quả dịu, thơm, ăn có vị ngọt; hạt trắng xanh. Hoa, lá, vỏ, xơ và múi quýt cũng là những vị thuộc dân gian.

    

    Quả quýt

20. Vả

    Cây cùng họ với sung, lá to, quả (thực ra là hoa) lớn hơn quả sung, ăn được.

    

    Quả vả

21. Mần

    Làm (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Như mần ăn, mần việc, đi mần...

22. Mần đĩ phải sắm giẻ lót

    Làm việc gì cũng phải lo liệu, chuẩn bị chu đáo.