Tằm chăn ba lứa thuận hoà
Tiền dư thóc tích, cửa nhà thênh thang
Tìm kiếm "tám chín mười"
-
-
Sông sâu nước chảy đá mòn
Sông sâu nước chảy đá mòn
Con tằm đến chết cũng còn vương tơ -
Nhác trông lên mái tam quan
Nhác trông lên mái tam quan
Thấy người lịch sự khôn ngoan có tài
Cho nên em chả lấy ai
Dốc lòng chờ đợi một hai lấy mìnhDị bản
Nhác trông nhà ngói năm gian
Thấy chàng lịch sự khôn ngoan có tài
Cho nên em chẳng lấy ai
Em quyết chờ đợi một vài ba đông.
-
Ăn gạo tám chực đình đám mới có
-
Chuông vàng gác cửa tam quan
Chuông vàng gác cửa tam quan
Đêm nằm tưởng nhớ người ngoan em phiền -
Tơ tằm đã vấn thì vương
Tơ tằm đã vấn thì vương
Đã trót dan díu thì thương nhau cùng -
Sáng ngày cắp nón ra đi
-
Ân tình chưa đặng bao lâu
Ân tình chưa đặng bao lâu
Tằm sao lại bỏ nghĩa dâu hỡi tằm -
Hơn ai gạo tám lầu hồng
Hơn ai gạo tám, lầu hồng
Đem thân luồn cúi vào vòng lợi danh -
Tằm có lứa, ruộng có mùa
Tằm có lứa, ruộng có mùa
Chăm làm trời cũng đền bù có khi -
Năm canh trông bạn cả năm
-
Này đây chính gạo tám xoan
-
Nồi đồng thổi gạo tám xoan
Nồi đồng thổi gạo tám xoan
Mở ra cơm trắng thơm vang cả nhà -
Ra về xin nhớ lời nhau
-
Nhà kia sinh được ba trai
-
Đất chỉ vàng, làng cò trắng
-
Mấy lời hẹn ước từ xưa
Mấy lời hẹn ước từ xưa
Mất tơ nên phải đến vơ lấy tằm -
Thương nhau chẳng lấy được nhau
Thương nhau chẳng lấy được nhau
Trở về đắp bãi trồng dâu nuôi tằm -
Ăn no cơm tấm, nằm ấm ổ rơm
Ăn no cơm tấm,
Nằm ấm ổ rơm -
Buồng nhà trong mắc dở chăn tằm
Chú thích
-
- Tằm
- Còn gọi là tằm tơ, ấu trùng của loài bướm tằm. Tằm ăn lá dâu tằm và nhả tơ thành kén. Tằm đã sẵn sàng nhả tơ được gọi là tằm chín, có màu vàng óng hoặc đỏ nâu bóng, trong suốt. Tơ tằm dùng để dệt lụa và có giá trị kinh tế cao.
-
- Cửa tam quan
- Cũng gọi là cổng tam quan, mái tam quan, loại cổng có ba lối đi thường thấy ở chùa chiền theo lối kiến trúc truyền thống.
-
- Gạo tám xoan
- Cũng gọi là gạo tám thơm, loại gạo hạt nhỏ và dài, khi nấu thành cơm thì dẻo và thơm đặc biệt.
-
- Canh
- Đơn vị tính thời gian ban đêm ngày xưa. Người xưa chia một đêm ra thành năm canh (đêm năm canh, ngày sáu khắc). Theo đó, canh một là giờ Tuất (19-21h), canh hai là giờ Hợi (21-23h), canh ba là giờ Tí (23h-1h sáng), canh tư là giờ Sửu (1h-3h), canh năm là giờ Dần (3h-5h). Mỗi lúc sang canh thường có trống điểm, gọi là trống canh.
-
- Bạn
- Người bạn gái, thường được dùng để chỉ người mình yêu (phương ngữ Nam Bộ).
-
- Thiềng
- Thành (cách phát âm của một số vùng Trung và Nam Bộ).
-
- Kiên
- Bền, chắc, làm cho bền chắc.
-
- Yến ẩm
- Tiệc rượu (từ Hán Việt).
-
- Chầy
- Trễ, chậm (từ cổ). Trong ca dao ta cũng thường gặp cụm từ "canh chầy," nghĩa là canh khuya, đêm khuya.
-
- Cơm tấm
- Cơm được nấu từ hạt gạo tấm, tức hạt gạo bị bể. Gạo này xưa là loại gạo thứ phẩm, rớt vãi sau khi sàng, thường dùng cho gà ăn hoặc cho người ăn lúc quá túng thiếu. Ngày nay cơm tấm đã trở thành món ăn quen thuộc, được coi là đặc sản của miền Nam.
-
- Niết bàn
- Dịch âm từ gốc tiếng Phạn nirvāṇa, một khái niệm trong Phật giáo và Ấn Độ giáo, chỉ trạng thái giác ngộ, không còn vướng mắc với những ràng buộc của thế gian (tham, sân, si, dục vọng, khổ não...), đoạn tuyệt với nghiệp và không còn chịu quy luật nhân duyên.
-
- Đất chỉ vàng, làng cò trắng
- Làng cổ Thụ Ích (nay thuộc xã Yên Châu, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc) trước kia có nghề làm chỉ tơ tằm, ruộng đồng lại tươi tốt, thẳng cánh cò bay (theo Địa chí Vĩnh Phúc).
-
- Mắc
- Bận làm một việc gì đó (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
-
- Mô
- Đâu, nào (phương ngữ Trung Bộ).