Những bài ca dao - tục ngữ về "phu dịch":

  • Vè phu làm đường lên Tam Đảo

    Tôi có nhời thăm u cùng bá
    Ở trên này khổ quá u ơi
    Khi nào thong thả mát giời
    Mời u quá bộ lên chơi vài ngày
    Làm kíp chả được tiền ngay
    Phải ăn gạo ngữ của thầy cai Sơn
    Một đồng mười sáu bơ đơn
    Đong đi đong lại chỉ còn mười lăm
    Thầy cai cứ đứng chăm chăm
    Hễ ai hút thuốc lại nhằm cắt công
    Trời mưa có thấu hay không
    Quanh năm chẳng có một đồng thừa ra
    Lấy gì đồng bánh, đồng quà
    Lấy gì mà gửi về nhà nuôi con
    Mười năm làm ở đỉnh non
    Ở nhà cha mẹ vợ con mất nhờ
    Thân tôi khổ đến bao giờ?

  • Vè đi phu Cửa Rào

    Từ ngày có mặt thằng Tây
    Phu phen tạp dịch hàng ngày khốn thân!
    Tai vạ trửa dân
    Hắn mần đã nghiệt:
    Khắp nơi ráo riết
    Giở sổ đếm người
    Kể chi lão phụ con trai
    Người đi phu cũng tội
    Kẻ ở nhà cũng tội
    Vua quan bối rối
    Họ đập đánh lút đầu:
    – Phu phải đi cho mau
    Việc quan cần cho kịp!
    Một ngày phải kíp
    Để kiểm phu chợ Lường …

  • Bạn có biết?

    Khu vực chợ Bưởi (thuộc làng Bưởi, hay kẻ Bưởi, tên nôm của làng An Thái thuộc Thăng Long - Hà Nội, nằm ở Ngã ba Lạc Long Quân – Thụy Khê ngày nay) vào thời nhà Lý từng là pháp trường. Người ta đồn rằng, vào phiên chợ Bưởi cuối năm các hồn ma tử tội từ âm phủ hiện về trà trộn với người trần đi sắm hàng Tết, do đó phiên chợ này cũng được gọi là phiên chợ Ma Phường.

Chú thích

  1. U
    Tiếng gọi mẹ ở một số vùng quê Bắc Bộ.
  2. Bá
    Chị của mẹ.
  3. Kíp
    Gấp, vội. Từ này có nguồn gốc từ chữ Hán Việt cấp.
  4. Gạo ngữ
    Chú thích này đang để ngỏ. Nếu bạn có thông tin về Gạo ngữ, hãy đóng góp cho chúng tôi.
  5. Cai
    Người trông coi trong các công trường, nhà tù thời phong kiến, Pháp thuộc.
  6. Ống bơ
    Vỏ lon đồ hộp. Trước dân ta hay dùng vỏ lon sữa đặc để đong gạo.

    Ống bơ

    Ống bơ

  7. Dân phu
    Người dân lao động phải làm những công việc nặng nhọc trong chế độ cũ (phu xe, phu mỏ, phu đồn điền).
  8. Tạp dịch
    Những việc lặt vặt (từ Hán Việt).
  9. Trửa
    Giữa (phương ngữ Bắc Trung Bộ).
  10. Mần
    Làm (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Như mần ăn, mần việc, đi mần...
  11. Nghiệt
    Ác nghiệt, nghiệt ngã.
  12. Chợ Lường
    Tên dân gian của chợ Đô Lương, một ngôi chợ nay thuộc địa phận huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Thời Pháp thuộc, chợ là địa điểm tập trung dân phu để đi làm đường. Đến bây giờ, chợ Lường vẫn được coi như là biểu tượng của cảnh bán buôn sầm uất, tấp nập trong vùng.