Những bài ca dao - tục ngữ về "nghĩa mẹ":

  • Sách có chữ họa phước vô do

    Sách có chữ “Họa phước vô do”
    Ưng không nàng nói tôi lo cho rồi
    Công cha ngãi mẹ đền bồi
    Còn lo một nỗi đứng ngồi với em
    Trăng rằm rọi xuống bên rèm
    Tưởng trăng là bậu bên thềm thướt tha
    Cây oằn là bởi tại hoa
    Qua thương nhớ bậu chẳng qua vì tình
    Thương nhau thương dạng thương hình
    Thương lời ăn nói thương tình ngãi nhân
    Phải duyên Hồ Việt cũng gần
    Trái duyên Tần Tấn dẫu gần cũng xa

Chú thích

  1. Họa phúc vô do
    Họa phúc không có nguyên do, khi không mà đến (thành ngữ Hán Việt).
  2. Ngãi
    Nghĩa, tình nghĩa (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  3. Bậu
    Cũng nói là em bậu, tiếng gọi người tiếp chuyện với mình, khác giới tính, có ý thương mến, thân mật. Cách xưng hô "qua, bậu" thường được dùng trong quan hệ vợ chồng, người yêu (phương ngữ Nam Bộ).
  4. Qua
    Từ người lớn dùng để tự xưng một cách thân mật với người nhỏ, hoặc cách tự xưng có đôi chút tính chất khách quan, nhưng thân tình (Từ điển từ ngữ Nam Bộ - Huỳnh Công Tín).
  5. Hồ Việt
    "Hồ" chỉ các dân tộc sống về phía bắc, "Việt" chỉ các dân tộc sống về phía nam Trung Quốc ngày trước. Hồ Việt chỉ sự xa xôi cách trở.

    Chữ rằng: Hồ Việt nhứt gia
    Con đi tới đó trao qua thơ này
    (Lục Vân Tiên - Nguyễn Đình Chiểu)

  6. Tấn Tần
    Việc hôn nhân. Thời Xuân Thu bên Trung Quốc, nước Tần và nước Tấn nhiều đời gả con cho nhau. Tấn Hiến Công gả con gái là Bá Cơ cho Tần Mục Công. Tần Mục Công lại gả con gái là Hoài Doanh cho Tấn Văn Công. Việc hôn nhân vì vậy gọi là việc Tấn Tần.

    Trộm toan kén lứa chọn đôi,
    Tấn Tần có lẽ với người phồn hoa.
    (Truyện Hoa Tiên)