Cương thường

1. Cương thường

   Cũng đọc là cang thường, cách nói tắt của tam cương ngũ thường, một khái niệm về đạo lí của Nho giáo trong chế độ phong kiến dành cho nam giới. Tam cương nghĩa là ba giềng mối (cương là đầu mối của lưới, nắm được cương thì các mắt lưới sẽ giương lên), gồm có quân thần (vua tôi), phụ tử (cha con), và phu phụ (chồng vợ). Ngũ thường (năm đức tính phải có) gồm: Nhân (đức khoan dung), lễ (lễ độ), nghĩa (đạo nghĩa), trí (trí tuệ) và tín (lòng thành thật).

   Trong ca dao - dân ca, đạo cang thường thường dùng để chỉ tình cảm vợ chồng.

   Những nội dung có dùng chú thích này:

   Anh có vợ chưa, phân lại cho tường

   Anh nói với em mía ngọt hơn đường

   Anh ơi giữ đạo tam cang

   Anh về tìm vẩy cá trê

   Biển tình chìm nổi, bối rối tư lương

   Cang thường ba má biểu đừng

   Chẳng thà em chịu đói, chịu rách học theo cách bà Mạnh, bà Khương

   Chừng nào cầu Quây nọ thôi quây

   Chừng nào cây kia không lá

   Chừng nào ớt ngọt như đường

   và 25 bài khác.