Những bài ca dao - tục ngữ về "đèn ba dây":
-
-
Bạn có biết?
Trong các bài ca dao miền Nam ta thường bắt gặp những chữ "rặt Nam Bộ" như kiểng (cảnh), huê (hoa), thiệt (thật), hường (hồng), nhiệm (nhậm), phước (phúc), thời (thì)... Đa số những chữ này ra đời từ sự kị húy dưới thời nhà Nguyễn, theo đó dân chúng không được dùng tên của vua chúa (và họ hàng trong cung đình) trong lời ăn tiếng nói hằng ngày. Những chữ trên là đọc trại đi từ tên của thái tử Nguyễn Phúc Cảnh, vương phi Hồ Thị Hoa (cũng có tên là Thật), Nguyễn Phúc Hồng Nhậm hay Nguyễn Phúc Thì (vua Tự Đức)...
-
Đũa ngọc sánh với bát vàng
Đũa ngọc sánh với bát vàng
Anh hay ăn thuốc, anh sang chơi nhà
Anh sang em nâng điếu ra
Điếu thời bằng bạc, xe là đồng đen
Điếu này còn lạ chưa quen
Điếu này sáng tỏ như đèn ba dây
Điếu này hút khói lên mây
Anh xơi một điếu anh say lừ đừ
Người ta say rượu lừ đừ
Sao anh say thuốc cũng như say tình?
– Say huê, say ngãi, say tình
Nào ai say đắm mà mình phải lo
Chú thích
-
- Đèn ba dây
- Loại đèn dầu lớn, thường được treo trên tường hoặc trên trần nhà để chiếu sáng cho cả phòng.
Đèn ba dây
-
- Điếu
- Đồ dùng để hút thuốc (thuốc lào hoặc thuốc phiện). Điếu để vào trong cái bát gọi là điếu bát. Điếu hình ống gọi là điếu ống.
Bát điếu và xe điếu
-
- Xe
- Ống dài dùng để hút thuốc lào hay thuốc phiện. Ống cắm vào điếu bát để hút thuốc lào được gọi là xe điếu hoặc cần hút. Ống để hút thuốc phiện gọi là xe lọ.
Bát điếu và xe điếu
-
- Đồng đen
- Hợp kim đồng và thiếc, màu đen bóng, thường dùng để đúc tượng.
-
- Huê
- Hoa (phương ngữ Trung và Nam Bộ). Gọi như thế do kiêng húy tên của bà Hồ Thị Hoa, chính phi của hoàng tử Đảm (về sau là vua Minh Mạng).
-
- Ngãi
- Nghĩa, tình nghĩa (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
