Chú thích

1. Săn

   (Sợi xe) được xoắn chặt vào nhau.

2. Đá vàng

   Cũng nói là vàng đá, lấy ý từ từ Hán Việt kim thạch. Kim là kim khí để đúc chuông, đỉnh. Thạch là đá. Ngày trước, những lời vua chúa hoặc công đức của nhân vật quan trọng được khắc ghi trên bia đá hay chuông, đỉnh đồng để lưu truyền mãi mãi. Đá vàng vì thế chỉ sự chung thủy son sắt, hoặc sự lưu truyền tên tuổi mãi mãi về sau.

3. Ngụ cư

   (Người) từ nơi khác đến và sinh sống ở nơi không phải là quê hương của mình.

4. Chánh chi

   Những chi họ định cư chính thức lâu đời tại một làng, một địa bàn nào đó, để phân biệt với dân ngụ cư là những người mới đến lập nghiệp.

5. Kẹo kéo

   Một loại kẹo làm từ mật mía hoặc đường, trong có nhân đậu phộng. Kẹo kéo dẻo, được cuộn lại thành kẹo to và dài như cánh tay, bọc vải sạch hoặc nylon, khi ăn thì kéo ra một đoạn vừa phải (nên gọi là kẹo kéo). Kẹo kéo ngọt, thơm, rẻ, là một món quà vặt rất quen thuộc của trẻ em.

   

   Kẹo kéo

   

   Bán kẹo kéo

6. Ba kỳ

   Tức Tam Kỳ, tên gọi chung cho ba vùng đất do thực dân Pháp và triều đình bù nhìn nhà Nguyễn phân chia nước ta vào thế kỉ 19. Ba kỳ gồm có: Bắc Kỳ (Tonkin, từ phía Nam tỉnh Ninh Bình trở ra), Trung Kỳ (Annam, từ phía bắc tỉnh Bình Thuận đến Đèo Ngang) và Nam Kỳ (Cochinchine).

   

   Bản đồ Việt Nam thời Pháp thuộc

7. Đây là một câu rao của những người bán kẹo kéo ở miền Bắc ngày trước.

8. Áo tơi

   Áo khoác dùng để che mưa nắng. Áo được làm bằng lá cây (thường là lá cọ) hoặc rơm rạ, khâu chồng thành lớp gối lên nhau dày hàng đốt tay, như kiểu lợp ngói, đánh thành tấm, phía trên có dây rút để đeo vào cổ giữ áo cố định trên lưng.

   

   Người mặc áo tơi

9. Phải

   Gặp phải, đụng phải (những việc xấu, xui xẻo).

10. Rái

    Sợ hãi, e ngại. Có chỗ đọc là dái.

11. Ví dầu

    Nếu mà, nhược bằng (từ cổ). Cũng nói là ví dù.

12. Diềm

    Lá vải thêu làm rèm che mui cáng khiêng người.

13. Én

    Loài chim nhỏ, cánh dài nhọn, đuôi chẻ đôi, mỏ ngắn, thường bay thành đàn.

    

    Chim én

14. Tày

    Bằng (từ cổ).

15. Liếp

    Tấm mỏng đan bằng tre nứa, dùng để che chắn.

    

    Tấm liếp

16. Dá

    Nhá, nhứ, làm động tác để dọa nhưng chưa đánh (phương ngữ Quảng Nam).

17. Thời

    Thì. Xưa vì kị húy vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Thì) nên chữ này được đọc chạnh đi thành "thời."

18. Kiến thiết

    Sắp đặt, xây dựng, thường có quy mô lớn (từ Hán Việt).

19. Bố phòng

    Sắp xếp binh lính để ngăn ngừa giặc (từ Hán Việt).

20. Duyên nợ

    Theo giáo lí nhân quả của nhà Phật, hai người gặp nhau được là nhờ duyên (nhân duyên), và nên nghĩa vợ chồng để trả nợ từ kiếp trước.

21. Tự

    Tại, bởi vì (từ cổ).