Chú thích

1. Bôi tro trát trấu

   Làm nhục, bôi nhọ danh dự người thân bằng những hành vi xấu của mình.

2. Quạt mo

   Quạt làm bằng mo cau. Sau khi cau trổ bông, tàu cau úa vàng rồi rụng xuống, được người ta nhặt đem phơi khô, ép thẳng rồi cắt thành hình chiếc quạt vừa tay cầm.

   

   Chiếc quạt mo

3. Trâu quá sá là trâu già không còn thích hợp với việc cày bừa nữa; mạ quá thì nghĩa là mạ già quá lứa, nếu cấy sẽ cho năng suất kém.

4. Hà Bắc

   Một tỉnh cũ ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ, nay là hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.

5. Hải Hưng

   Một tỉnh cũ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, nay là hai tỉnh Hải Dương và Hưng Yên.

6. Tái sở hồi gia: Hiểu nôm na là quay về quê nhà, ở đây chỉ việc cô gái này bị chồng bỏ.

7. Không có con.

8. Giừ

   Giờ, bây giờ (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

9. Nho sĩ

   Người theo học chữ Nho, đạo Nho. Thường dùng để chỉ học trò thời xưa.

10. Mộ

    Mến phục.

11. Cộ

    Cũ (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

12. Bợ

    Nâng, bê, hoặc ôm cái gì đó lớn và nặng.

13. Trực nhìn

    Chợt nhìn thấy.

14. Khai hoa nở nhụy

    Cách nói dùng trong văn chương, chỉ việc sinh nở của người phụ nữ.

15. Nói rân

    Nói nhiều, nói liên hồi.

16. Ẻ

    Ỉa (phương ngữ Bắc Trung Bộ).

17. Nón dấu

    Cũng gọi là nón sơn hoặc nón dầu sơn, loại nón của lính thời Lê - Nguyễn, gần giống như nón lá nhưng nhỏ hơn, thường đan bằng mây, có chóp bằng đồng.

    

    Nón dấu

18. Áo tơi

    Áo khoác dùng để che mưa nắng. Áo được làm bằng lá cây (thường là lá cọ) hoặc rơm rạ, khâu chồng thành lớp gối lên nhau dày hàng đốt tay, như kiểu lợp ngói, đánh thành tấm, phía trên có dây rút để đeo vào cổ giữ áo cố định trên lưng.

    

    Người mặc áo tơi

19. Hữu tình

    Có sức hấp dẫn.

20. Duyên tiền định

    Duyên số đã được định sẵn từ kiếp trước, theo quan niệm nhà Phật.

21. Rạng

    Sáng tỏ.

22. Chi

    Gì (phương ngữ Trung và Nam Bộ).

23. Câu này có ý trách cái tình bạc bẽo của con rể.

24. Nam Định

    Một địa danh nay là một tỉnh thuộc đồng bằng Bắc Bộ. Nam Định có bề dày truyền thống lịch sử và văn hoá từ thời kì dựng nước, là quê hương của nhiều danh nhân như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Hiền, Lương Thế Vinh, Trần Tế Xương, Nguyên Hồng, Văn Cao... Ở đây cũng có nhiều di tích, lễ hội dân gian, đặc sản...

    

    Đền Trần ở Nam Định

25. Bồ đề

    Còn gọi tắt là cây đề, một loại cây lớn, có ý nghĩa thiêng liêng trong quan niệm của Ấn Độ giáo, Kì Na giáo và Phật giáo. Tương truyền thái tử Tất Đạt Đa Cồ Đàm ngồi thiền định dưới một gốc cây như vậy và đạt giác ngộ, trở thành một vị Phật (Thích Ca), từ đó cây có tên bồ đề (theo âm tiếng Phạn bodhi, có nghĩa là giác ngộ, thức tỉnh).

    

    Cây bồ đề